Zasoby dla nauczycieli i pedagogów
Cyfrowe zagrożenia nie zatrzymują się przed bramą szkolną. Ten przewodnik pomoże Ci przygotować się na interwencję, profilaktykę i budowanie bezpiecznej kultury cyfrowej w Twojej szkole.
Materiały NASK i ORE – oficjalne zasoby ministerstwa
Podstawowe poradniki do pobrania
„Cyberprzemoc w szkole. Poradnik dla nauczycieli” (NASK-ORE)
Co znajdziesz:
- Efektywne strategie zapobiegania cyberprzemocy
- Procedury reagowania na cyberprzemoc, działania interwencyjne wobec sprawcy i ofiary, zabezpieczanie dowodów cyberprzemocy oraz scenariusze zajęć
- Słownik pojęć i praktyczne przykłady
Gdzie znaleźć: ore.edu.pl → sekcja publikacji → bezpieczeństwo w sieci
Platforma „Bezpieczni w sieci”
🎓 21 gotowych kursów o cyberbezpieczeństwie:
- Kursy dostępne na platformie edukacyjnej bezpieczniwsieci.edu.pl
- Materiały dostosowane do różnych grup wiekowych
- Scenariusze lekcji gotowe do użycia
- Kursy „Plik i Folder – odkrywcy internetu” poruszające problem cyberprzemocy i krytycznego podejścia do informacji
Szkolenia dostępne online – rozwijaj kompetencje cyfrowe
Inicjatywa „Przystań w sieci”
Strona: przystanwsieci.pl
Zasięg: Ponad 2000 nauczycieli i 20000 uczniów z całego kraju
Specjalizacja: Kompleksowe szkolenia z cyberbezpieczeństwa
Cyberprofilaktyka NASK – centrum szkoleń
Publikacje: cyberprofilaktyka.pl/publikacje/
Baza wiedzy dla nauczycieli: cyberprofilaktyka.pl/baza-wiedzy/dla-nauczycieli.html
Co znajdziesz:
- Dziesiątki publikacji PDF do pobrania (poradniki, broszury, scenariusze)
- “Jak zapewnić uczniom bezpieczeństwo w internecie – poradnik dla nauczycieli” (PDF)
- Gotowe scenariusze lekcji z cyberbezpieczeństwa
- Materiały dla różnych grup wiekowych
- Źródła wiedzy również dla rodziców
Fundacja „Dajemy Dzieciom Siłę” – specjaliści od przemocy
Strona główna: fdds.pl
Kluczowa publikacja: „Jak reagować na cyberprzemoc” (PDF)
Dlaczego warto:
- Fundacja z wieloletnim doświadczeniem w przeciwdziałaniu przemocy wobec dzieci
- Praktyczne podejście oparte na realnych przypadkach
- Szczegółowe instrukcje krok po kroku dla nauczycieli
- Materiały opracowane przez ekspertów-praktyków
Weryfikacja informacji – kursy o fake newsach
- Konkret24 – sekcja edukacyjna
- Gov.pl – materiały ministerstwa o dezinformacji
- EPALE (European Commission) – „Weryfikacja informacji w sieci – przewodnik”
Procedury interwencji – konkretne kroki działania
Gdy uczniowie zgłaszają cyberprzemoc
KROK 1: Pierwsza reakcja
- Zapewnij ucznia, że dobrze zrobił, mówiąc Ci o tym, co się stało
- Powiedz, że widzisz i rozumiesz, że jest mu trudno ujawnić to, co go spotkało
- Zapewnij go, że szkoła nie toleruje żadnej formy przemocy
KROK 2: Dokumentowanie
- Zabezpiecz dowody (screenshoty, linki, zdjęcia)
- Zaangażuj nauczyciela informatyki w procedurę interwencyjną
- Nie konfrontuj od razu sprawcy z ofiarą
KROK 3: Analiza sytuacji
- Pedagog szkolny i dyrektor wspólnie z wychowawcą powinni dokonać analizy zdarzenia i zaplanować dalsze postępowanie
- Ustal okoliczności zdarzenia i ewentualnych świadków
KROK 4: Działania naprawcze
- Działania interwencyjne nie powinny kończyć się tylko na wymierzeniu kar sprawcom
- W sytuacji kiedy ustalenie sprawcy nie jest możliwe, należy skontaktować się z dostawcą usługi w celu usunięcia krzywdzących materiałów
KROK 5: Ochrona świadków
- Zapewnij ucznia (świadka cyberprzemocy) o dyskrecji i nie ujawniaj jego danych osobowych
- Niedopuszczalne jest konfrontowanie świadka ze sprawcą
Współpraca z rodzicami – jak prowadzić trudne rozmowy
Gdy kontaktujesz się z rodzicami ofiary:
- Zrób: Przekaż fakty, wyraź wsparcie szkoły, zaproponuj konkretne działania
- Unikaj: Bagatelizowania problemu, obwiniania dziecka, obiecywania szybkiego rozwiązania
Gdy kontaktujesz się z rodzicami sprawcy:
- Zrób: Przedstaw dowody, wyjaśnij konsekwencje, zaproponuj działania naprawcze
- Unikaj: Oskarżeń pod adresem rodziny, ultimatum, pomijania aspektów wychowawczych
Wspólne ustalenia z rodzicami:
- Plan działań naprawczych w domu
- Monitorowanie postępów dziecka
- Regularne informowanie o sytuacji w szkole
- Współpraca przy edukacji cyfrowej
Materiały profilaktyczne – działaj zanim pojawi się problem
Gotowe scenariusze lekcji
Dla klas I-III (6-9 lat):
- „Moje pierwsze kroki w internecie”
- „Dobre i złe zachowania online”
- „Kogo mogę poprosić o pomoc?”
Dla klas IV-VI (9-12 lat):
- „Cyfrowe ślady – co zostaje w sieci”
- „Hasła i prywatność – jak się chronić”
- „Co to jest cyberprzemoc?”
Dla klas VII-VIII (12-15 lat):
- „Fake news – jak rozpoznać dezinformację”
- „Cyberbullying – jak reagować”
- „Cyfrowa reputacja i jej konsekwencje”
Działania całoszkolne
- Dzień Bezpiecznego Internetu (luty) – międzynarodowa inicjatywa
- Tygodnie bez smartfonów – eksperyment z cyfrowym detoksem
- Szkolenia dla całej kadry – jednolite standardy reagowania
Numery alarmowe dla szkół
Nagłe sytuacje kryzysowe:
- CERT Polska: incydent.cert.pl – zgłaszanie cyberincydentów
- Dyżurnet: tel. 801 615 005 / email: dyzurnet@dyzurnet.pl – nielegalne treści
- Linia NASK: tel. 800 100 100 – konsultacje dla nauczycieli
Wsparcie długoterminowe:
- Cyberprofilaktyka NASK – cyberprofilaktyka.pl
- ORE – ore.edu.pl (materiały i poradniki)
- Sieciaki – sieciaki.pl (scenariusze zajęć)
Praktyczne wskazówki na co dzień
Buduj cyfrową kulturę w szkole:
- Ustal jasne zasady korzystania z urządzeń w szkole
- Włącz tematy cyfrowe do programu wychowawczego
- Organizuj regularne spotkania z rodzicami o bezpieczeństwie online
- Stwórz w szkole “cyfrowych liderów” wśród starszych uczniów
Symptomy, na które warto zwrócić uwagę:
- Nagła zmiana zachowania ucznia
- Unikanie zajęć z komputerem/internetem
- Izolacja od rówieśników
- Spadek wyników w nauce
- Objawy stresu podczas używania urządzeń
Pamiętaj: Cyfrowe bezpieczeństwo to nie jednorazowa lekcja, ale długoterminowy proces budowania świadomości i odpowiedzialności. Twoja reakcja na pierwsze zgłoszenie cyberprzemocy może zadecydować o tym, czy uczniowie będą mieli odwagę zwracać się do Ciebie o pomoc w przyszłości.
bezpieczny internet cyberbezpieczeństwo w szkole cyfrowe bezpieczeństwo dla nauczycieli dzieci w sieci edukacja lepszy internet nastolatki online pomoc technologia
Last modified: 01.09.2025
